Szybenik
Pierwsze informacje na temat miasta pochodzą z 1066 roku, kiedy król Piotr Krzesimir IV przedstawił je, jako miasto obronne Castrem Sebenici. Od XII wieku władzę nad miastem stanowili chorwacko-wegierscy królowie, zaś w 1412 roku rządy przejęła Wenecja, która panowała w tym regionie aż do 1797 roku.
Najwspanialsze budowle wniesione zostały w okresie weneckiego panowania. Był to również czas dynamicznego rozkwitu miasta, co więcej, Szybenik stanowił wówczas jeden z najważniejszych ośrodków chorwackiego renesansu.
Od XIX wieku do roku 1917, władza nad Szybenikiem należała kolejno do Francji i Austrii. Ostatnia wojna zupełnie spustoszyła miasto, upadł lokalny przemysł i tysiące osób straciło pracę.
Co warto zwiedzić?
1. Katedra św. Jakuba (Katedrala Sv. Jakova) jest dziełem dalmatyńskich i włoskich artystów. Jej budowa rozpoczęła się w 1432 roku, a ostatnie prace zakończono w 1555 roku. Gotycka część świątyni została zaprojektowana przez wybitnego weneckiego architekta Antonio Dalle Masegne. Górna część wykonana jest w stylu renesansowym, a zaprojektował ją Juraj Dalmatinac. Stworzył on również wiele zachwycających rzeźb zdobiących katedrę, m.in. 72 głowy fryzu, które obejrzeć można na zewnątrz apsydy prezbiterium, kryptę Juraja Sizgoricia, posągi przedstawiające Adama i Ewę, umiejscowione przy Lwich Wrotach oraz wiele kapiteli. Ponadto razem z Andriją Alesim wyrzeźbił wspaniałe baptysterium. W 1475 roku, po śmierci Dalmatinaca, pracę nad wykończeniem świątyni przejął Nikola Firentinac. Do jego dzieł należą m.in. sklepienia, piękne prezbiterium ze stallami oraz kopuła i galerie.
Podczas ostrzału w 1991 roku katedra została poważnie uszkodzona. Odrestaurowanie katedry zajęło chorwackim i zagranicznym specjalistom kilka lat, jednak warto było poświęcić tyle czasu i pracy, albowiem obecnie świątynia stanowi jeden z najpiękniejszych zabytków w Szybeniku.
Katedra niemalże w całości wzniesiona została z lokalnego białego kamienia. Nad portalem symetrycznej fasady zobaczyć można zamknięty łukiem tympanon, zaś nieco wyżej, w centralnym punkcie umieszczona została duża rozeta. Nad główną rozetą artysta umieścił tympanon, w którym ulokował kolejną – tym razem znacznie mniejszą – rozetę. Po bokach fasady zobaczyć można dwa pilastry.
Wspaniały portal wykonany w stylu gotyckim zdobią zachwycające rzeźbione elementy, wśród których znajdują się również postacie świętych.
Z boku świątyni ulokowany został kolejny piękny portal o nazwie Lwie Wrota. Nazwa portalu wiąże się z rzeźbionymi w kamieniu lwami, które podtrzymują Adama i Ewę. Lwy oraz postacie biblijne tworzą dwie zachwycające, smukłe kolumny.
Warto z bliska przyjrzeć się apsydom budowli, które udekorowane zostały fryzem zawierającym 72 rzeźbione głowy. Jest to dzieło Juraja Dalmatinaca i jego niebywale zdolnych pomocników.
Ciekawym elementem składającym się na górną część świątyni stanowi skrzyżowanie naw, nad którym umieszczono kwadratowy szkielet, a na nim z kolei wzniesiona została kopuła. Kamienie wykorzystane do budowy tej części katedry są tak ciasno ułożone, że do ich połączenia nie użyto zaprawy.
Trójnawowe wnętrze katedry św. Jakuba podzielone zostało rzędami kolumn. Każda z kolumn posiada ręcznie rzeźbione kapitele stanowiące swoiste dzieła sztuki. Nad nawami bocznymi ulokowane zostały galerie dla kobiet.
Na szczególną uwagę zasługują zachwycające kamienne stalle, będące efektem misternej pracy wybitnych artystów: Juraja Dalmatinaca i Nikoli Firentinaca.
Warto również z bliska przyjrzeć się doskonałemu baptysterium, które zdobią piękne płaskorzeźby i posagi wykonane przez Juraja Dalmatinaca, Andriji Alesiego i Nikoli Firentinaca. Pomieszczenie zostało ulokowane na końcu prawej nawy. W centralnym punkcie baptysterium umieszczona została niezwykła chrzcielnica podtrzymywana przez trzy putta.
